Jakie badanie wykonać, gdy przewlekle boli brzuch?

Ból jest zazwyczaj sposobem organizmu na zasygnalizowanie stanu chorobowego czy innych dolegliwości trapiących nasze ciało. Dlatego nigdy nie można go lekceważyć, niezależnie od tego, której części ciała dotyczy. Jama brzuszna jest rozległym obszarem, w którym znajduje się duża liczba narządów wewnętrznych. Aby przekonać się, z jakiego powodu przewlekle boli brzuch, najlepiej jest zgłosić się na badanie USG.

Czym jest badanie USG jamy brzusznej?

USG jamy brzusznej pokazuje budowę narządów wewnętrznych ciała, które znajdują się w zasięgu fal wysyłanych przez głowicę aparatu, którą w czasie badania umieszcza się na powierzchni skóry. Co to oznacza w praktyce? Głowica, która jest częścią ultrasonografu, pozwala na wyświetlanie na ekranie urządzenia narządów znajdujących się wewnątrz jamy brzusznej, czyli narządów wewnętrznych, po umieszczeniu go na ciele w obszarze jamy brzusznej. Promienie rentgenowskie nie są wykorzystywane w badaniu ultrasonograficznym, przez co jest ono dużo bezpieczniejsze i mniej inwazyjne dla pacjenta.

Badanie USG jamy brzusznej przeprowadzane jest w czasie rzeczywistym, podczas jego wykonywania można wykryć nieprawidłowości. Inaczej jest w przypadku badania rentgenowskiego, gdzie interpretacja obrazu jest możliwa dopiero po zakończeniu zabiegu. Aparat ultrasonograficzny składa się z konsoli z ekranem, na którym podczas badania uwidaczniane są narządy zlokalizowane w jamie brzusznej. Głowica jest połączona z konsolą. Lekarz przykłada głowicę bezpośrednio do skóry pacjenta. Emituje ona fale dźwiękowe o wysokiej częstotliwości, które odbijają się od narządów jamy brzusznej, a następnie wracają do głowicy. Można więc powiedzieć, że aparat do USG „nasłuchuje” echa, które do niego wraca po wyemitowaniu dźwięków. 

Dzięki pomiarowi fal zwrotnych możliwe jest oszacowanie wielkości, kształtu, odległości oraz spójność położenia narządu (czy jest to narząd twardy, wypełniony płynem, itp.). Powstały obraz USG jest natychmiast wyświetlany na ekranie. Wynik badania USG jamy brzusznej jest od razu dostępny dla pacjenta i lekarza.

Kiedy zgłosić się na badanie USG jamy brzusznej?

USG jamy brzusznej pozwala zobrazować budowę wątroby, trzustki, nerek, pęcherzyka żółciowego, śledziony, aorty brzusznej i innych naczyń brzusznych. Oprócz oceny ich budowy i wielkości, lekarz wykonujący badanie wyszukuje ewentualne nieprawidłowości, takie jak guzy i torbiele. Dzięki badaniu USG jamy brzusznej możliwe jest ustalenie przyczyny bólu brzucha, obrzęku, dysfunkcji wątroby czy powiększenia narządów wewnętrznych wykrytego przez lekarza badaniem palpacyjnym. Dokładność badania, w połączeniu z doświadczeniem wykonującego je lekarza pozwala wykryć i szybko zdiagnozować kamicę nerkową oraz powiększenie pęcherzyka żółciowego, tętniaka aorty, zapalenie wyrostka robaczkowego, wodonercze i splenomegalię. 

Badanie dopplerowskie, będące często uzupełnieniem USG jamy brzusznej, wykrywa: 

• guzy i wady wrodzone,
• zwężenie naczynia krwionośnego (które może być spowodowane obecnością blaszki miażdżycowej), 
• zaburzenia krążenia (np. zator).

Ważnymi wskazaniami do badania USG jamy brzusznej są głównie silne lub przewlekłe oraz promieniujące bóle brzucha, biegunki, uporczywe i nawracające dolegliwości żołądkowo-jelitowe oraz nagła i szybka utrata masy ciała. Nie należy bagatelizować tych objawów i jak najszybciej poprosić o wykonanie USG brzucha.

Czy przed badaniem USG brzucha wymagane są przygotowania?

Badanie ultrasonograficzne jamy brzusznej jest jedynym badaniem USG wymagającym wcześniejszego przygotowania pacjenta. Dzieje się tak dlatego, że badanie pokazuje struktury, których wygląd na ekranie USG jest silnie zależny od diety pacjenta. Dodatkowo ewentualne pęcherzyki powietrza w przewodzie pokarmowym, które są zupełnie normalne na co dzień podczas badania, mogą znacznie zniekształcić obraz, w takim przypadku całą procedurę trzeba powtórzyć. Dlatego przygotowując się do badania USG brzucha zaleca się stosowanie lekkostrawnej diety, zaprzestanie żucia gumy i rezygnację z palenia. Dwa ostatnie elementy uniemożliwiają wydzielanie płynów trawiennych, a także mogą prowadzić do błędnej diagnozy spowodowanej fałszywym obrazem. 

Pomimo tych drobnych niedogodności dla pacjenta, USG jamy brzusznej jest bardzo dokładnym i bezpiecznym badaniem obrazowym. Jest całkowicie bezpieczne i nieszkodliwe dla pacjenta, niezależnie od wieku czy innych schorzeń i problemów zdrowotnych. Można je wykonać kilka razy, bez narażania zdrowia pacjenta. Ponadto badanie ultrasonograficzne jest zabiegiem szybkim i bezbolesnym.

Źródło:  Gabinet USG Warszawa